این نوع موسیقی در ایران جایگاه و اهمیت ویژه ای دارد و قدمت آن طولانی است. به تعداد هریک از اقوام ایرانی در کشور، موسیقی آن منطقه نیز رواج دارد همچون موسیقی محلی کردی، بلوچی، آذری، خراسانی، جنوبی و غیره . موسیقی نواحی مختلف ایران غنی و سرشار از ملودی های مختلف است که این ویژگی سبب شده تا هریک از موسیقی های نواحی مختلف ایران از یکدیگر متمایز باشند. برای آشنایی با هریک از موسیقی های محلی نواحی مختلف ایران به مقالات مربوط به آن می توان رجوع کرد.
- اصلی‌ترین سازهای موسیقی ترکمنی کمانچه و دو تار است که در گویش محلی به آن‌ها «قیجاق و تامدیرا» می‌گویند.موسیقی ترکمنی دارای چهار نوع محتوای متفاوت است که این چهار محتوا شامل حماسی، غنایی، عرفانی و حکیمانه است.
- موسيقى همهٔ احتياجات مردم را در خود منعکس مى‌کرده است و به تمام شئون فردى و اجتماعى تعلق داشته است.در فرهنگ‌هاى اواخر عصر حَجَر، موسيقى‌دان شفادهنده‌اى است که سلامتى را به انسان بازمى‌گرداند.
- مشهورترین اجرای این قطعه، توسط شهرام ناظری خواننده برجسته کشورمان که خود اهل کرمانشاه است، با سه تار ثبت شد.
- اکثرا موسیقی محلی یک سرزمین را ممکن می پندارند که کاملا نادرست است.
- بالاد یا ترانۀ معمولی، که غالباً بدون همراهی ساز اجرا می شود ازجمله معمول ترین ژانرهای آوازِ محلی است و احتمالاً با به یادسپردنِ داستان های فرهنگِ سنتی با انتقال از نسلی به نسل دیگر شکل گرفته است.
موسیقی استان فارس از جمله موسیقی‌هایی است که برای جمع‌آوری نواهای آن زحمت‌های بسیاری کشیده شده است. از جمله افراد تأثیرگذار در این زمینه می‌توان محمدرضا درویشی را نام برد که برای جمع‌آوری «ترانه‌های محلی استان فارس» تلاش‌های بسیاری انجام داده است. البته باید به این نکته توجه کرد که از نظر تخصصی ، موسیقی نواحی در ایران حتما با آواز همراه می شود درحالی که موسیقی بومی ممکن است بدون آواز باشد. نشست و هم اندیشی اساتید آموزشگاه الهام در خانه کارمان آموزشگاه موسیقی الهام به دنبال اهداف رو به رشد خود، بار دیگر نشست و هم اندیشی اساتید را برگزار نمود. این هم اندیشی اگرچه به دلیل بیماری همه گیر کرونا به تعویق افتاده بود، اما در تیرماه سال ۱۴۰۰ با … خواف – گروه موسیقی محلی شمس خواف در مراسم افتتاح خط آهن خواف هرات به اجرای برنامه پرداخت.
نغمه های دل انگیز- ملودی های طبیعی و دلنشین و نواهایی بدوی و ساده این نوع موسیقی اغلب ملل جهان امروز، از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار شده است و اغلب موسیقی دانها این ملودی ها و مایه های موسیقی محلی را دستمایه ساختن آهنگهای موفق و زیبا نموده اند. موسیقی عاشقی های آذربایجان، تو شمالهای لرستان،بخش های ترکقن صحرا، موسیقی مردم خراسان و سیستان و بلوچستان موسیقی مراسم “زار”مردم بندر، موسیقی دراویش کردستان و… در برگیرندۀ هزاران دستگاه مقام و ملودی است که در مراسم جشن و عروسی،عزا و سوگواری،کار و … ترانه های عامیانه، با احتیاج هنری ملت تطبیق می کند،حس هنر و زیبایی انحصار طبقات عالی و تربیت شده نیست، نابغه ساده نیز وجود دارند که در محیط های ابتدایی تولد یافته، احساسات خود را بی تکلف با تشبیهات ساده، به شکل آهنگها و ترانه های عامیانه بیان میکنند. گاهی به قدری ماهرانه از عهدۀ این کار بر میآیند که اثر جاودانی خلق می شود.
پل موسیقیایی به ایران
یوتراوز سعی کرد در این مقاله شما را با گوشه‌ای از فرهنگ بومی کشورمان آشنا کند. او یکی از هنرمندان صاحب سبک موسیقی شمال خراسان و احیاگر موسیقی فولکلور این منطقه بود. “بلندبالا”، “دختر فراش باشی” و “شاه دوماد” از دیگر قطعاتی است که او تولید کرده و توسط خواننده‌های دیگر نیز بازخوانی شده است. از ویژگى‌هاى موسیقى محلى در ایران کارآیى آن در مراسم مذهبى است. بنابر آنچه در تاریخ آمده مغ‌ها در دورهٔ هخامنشى نیایش‌هاى خود را با آهنگ مى‌خوانده‌اند.
دیکشنری تخصصی هنر
در حالی‌که برگزاری این مراسم در برخی کشورهای اسلامی مانند عربستان ممنوع است، اما مسیحیان ایران این روز را جشن می‌گیرند. موسیقی دیلمان مجله خبری موسیقی یکی از زیباترین و شیرین‌ترین آواهای موسیقی در استان گیلان است. موسیقی دیلمان از جمله سخت‌ترین آواهای موسیقی در ایران به شمار می‌رود.